Het verantwoordelijkheidsgevoel voor eigen pensioen daalt

Het verantwoordelijkheidsgevoel dat mensen ervaren als het neerkomt op hun eigen pensioen is in 10 jaar tijd flink gedaald. Gaf in 2011 een ruime meerderheid (54%) van de beroepsbevolking nog aan vooral zelf verantwoordelijk te zijn voor voldoende pensioen, in 2021 is dat nog maar 1 op de 3 (34%). Bijna een derde vindt dat de verantwoordelijkheid hiervoor vooral bij anderen ligt, zoals het pensioenfonds, de verzekeraar of de overheid. Dit blijkt uit onderzoek van Wijzer in geldzaken, uitgevoerd onder de Nederlandse beroepsbevolking.

1 op de 3 Nederlanders voelt zich verantwoordelijk voor eigen pensioen

Opvallende uitkomsten

Pensioenexpert en hoogleraar Marike Knoef noemt de uitkomsten van het onderzoek “opvallend”, zeker in het licht van het nieuwe pensioenstelsel waarin veel mensen straks meer mogelijkheden krijgen om eigen keuzes te maken over hun pensioen. “Als je je niet verantwoordelijk voelt, verdiep je je waarschijnlijk ook minder snel in je pensioen, terwijl dat wel belangrijk is,” aldus Knoef. Ze vindt het daarom des te meer noodzakelijk dat mensen weten “waar ze een eigen keuze hebben en hoe je zelf verantwoordelijkheid kunt nemen.”

Lage pensioenkennis

In het onderzoek is dit jaar extra ingezoomd op laag en midden betaalde zzp’ers omdat er zorgen zijn over hun pensioenvoorziening. Dit zijn bijvoorbeeld mensen die werkzaam zijn in de bouw, logistiek of (thuis)zorg. Hoewel zzp’ers zich een stuk vaker vooral zelf (50%) verantwoordelijk voelen voor voldoende inkomen na pensionering, onderschatten zij vaak wat er voor hen aan pensioen al wel geregeld is. Ze schatten hun pensioenkennis lager in dan de beroepsbevolking en hebben het minder vaak bij het rechte eind als hun pensioenkennis wordt getoetst.

Zo schat bijna de helft (46%) van de laag/midden betaalde zzp’ers de hoogte van de AOW-uitkering voor een alleenstaande beduidend lager in (400-900 euro) dan het feitelijke bedrag (1226 euro (met loonheffing bij een volledig opgebouwde AOW)). 15% denkt zelfs dat AOW er überhaupt niet voor hen is. Ook weet slechts een derde (33%) van de zzp’ers dat er grote fiscale voordelen zijn als je je pensioenvoorziening vastzet, bijvoorbeeld in een lijfrentepolis of geblokkeerde spaarrekening.

Toegenomen zorgen

Niet zo gek dus dat 40% van de laag/midden betaalde zzp'ers zegt zich onzeker te voelen over hoe ze het beste geld kunnen sparen voor na hun pensionering. Dat percentage is hoger (58%) onder zzp’ers die hun pensioenkennis laag inschatten. Zij maken zich ook beduidend vaker zorgen over hun pensioen (51%), dan zzp’ers die hun eigen pensioenkennis hoog inschatten (26%).

Bijna 4 op de 10 Nederlanders maakt zich wel eens zorgen over zijn of haar pensioeninkomen. Hierin wijken zzp’ers niet af van de beroepsbevolking als geheel. De zorgen lijken wel toegenomen. In 2018 maakte 26% van de ondervraagden zich (redelijk) veel zorgen of men na pensionering voldoende geld heeft om normaal van te leven.

Wilt u zich verdiepen in uw pensioen?

Wijzer in geldzaken wil mensen tijdens de Pensioen3daagse stimuleren de eerste stap te zetten om zich te verdiepen in hun eigen pensioen. Met de eenvoudige online tool ‘Later goed geregeld’ krijgt u in enkele minuten meer inzicht in de hoogte van uw opgebouwde pensioen en tips aangereikt die aansluiten op uw eigen situatie.

Bron: Wijzer in geldzaken