Kunnen we spreken van generatieverschillen op de werkvloer?

Babyboomers, generatie X, millennials en generatie Z: generatie-indelingen zijn overal aanwezig, ook op de arbeidsmarkt. Iedereen heeft wel een beeld van kenmerken en verschillen. Maar kunnen we eigenlijk wel spreken van generatieverschillen? Onderzoeker Jana Deprez legt het uit en doet aanbevelingen voor een geschikt HR-beleid.

Kunnen we spreken van generatieverschillen op de werkvloer?

Wat is een generatie?

Het idee achter generaties is dat men­sen gevormd worden door de sociale omstandigheden en historische gebeurtenissen uit hun jeugd. Deze ervaringen zijn bepalend voor ons referentiekader en hebben een blijvende impact op ons denken en handelen. Denk aan opgroeien met internet of het meemaken van de koude oorlog: dergelijke gebeurtenissen vormen een mens zodanig dat iedereen met ongeveer dezelfde geboortedatum een gedeeld collectief geheugen heeft en dezelfde zaken belangrijk zal gaan vinden. De meest aanvaarde indeling van generaties is:

  • Babyboomers: geboren tussen 1945 en 1960.
  • Generatie X: geboren tussen 1961 en 1980.
  • Generatie Y: geboren tussen 1981 en 2000.
  • Generatie Z: geboren na 2000.

Problemen met onderzoek naar generaties

Helaas zijn er diverse problemen met het onderzoek naar generaties onder werknemers. In de onderzoeken wordt bijvoorbeeld niet overal dezelfde indeling gehanteerd. Generatie Y wordt in sommige gevallen pas vanaf 1985 of 1995 meegeteld. Hierdoor kunnen we onderzoeken lastig met elkaar vergelijken. Daarnaast is er discussie over de diversiteit van de generaties. Met een leeftijdsverschil van twintig jaar is het niet gek dat er ook binnen een generatie verschillen zijn. Zo bevindt een veertiger zich in een heel andere levensfase dan een twintiger, wat op zich ook al een grote invloed heeft.

Tijdsgeest & individuele verschillen

Er zijn zeker verschillen tussen generaties. Mensen veranderen in hun leven. Wat een starter op de arbeidsmarkt verwacht is anders dan iemand die net kinderen heeft, of iemand die op het einde van zijn/haar loopbaan is. Maar dit zegt niet altijd iets over generaties. Ook de tijdsgeest is een krachtig iets. Bovenal blijken de individuele verschillen groter dan de gedeelde ervaringen binnen de groep. Er zijn vijftigers die elke dag aftellen tot hun pensioen, maar ook mensen die zelfs jaren na hun officiële pensioendatum vrolijk blijven verder werken omdat dat nu eenmaal enorm veel voldoening geeft.

Drie HR-beleidsaanbevelingen

We moeten dus niet te veel focussen op generatiedenken en vooral verschillen in persoonlijkheid en individuele voorkeuren proberen te respecteren. Voor beleidsmakers en HR-diensten doen we drie aanbevelingen:

  1. Wees zeer kritisch op alle verhalen over generatieverschillen in relatie tot attitudes op het werk.
  2. Richt het beleid op loopbaanontwikkeling, opleiding en algemene ontwikkeling. Deze factoren motiveren namelijk leden van alle leeftijdsgroepen en worden nu door iedereen beduidend belangrijker gevonden dan 20 jaar geleden.
  3. De gevonden verschillen tussen generaties zijn doorgaans zeer beperkt. Verschillen binnen groepen zijn groter dan tussen groepen. Het opzetten van een individueel gericht HRM-beleid, waarbij werknemers bijvoorbeeld zelf kunnen aangeven en kiezen wat zij belangrijk vinden, verdient de aanbeveling.

Meer lezen?

Lees het gehele artikel op de website van Gerōn.