Senioren hebben genoeg van de discriminatie: 'Sommige senioren lopen halve marathons, nu zijn de regels onduidelijk.'

Niemand voortrekken en niemand afschrijven

D66 wil in Amsterdamse horeca ouderen weigeren, zodat ondernemers de 1,5 meter-regel los kunnen laten. Een Liander-monteur wil niet naar binnen bij 70-plussers, sommige tandartsen bellen 70-plussers af, intensive care-artsen willen 80-plussers een levensreddende plek onthouden, een columnist schreef over ‘dor hout’. De lijst incidenten groeit maar door, en van deze pijnlijke discriminatie hebben senioren schoon genoeg. Want de groep is enorm gevarieerd, en draagt actief bij aan de samenleving. Kijk naar iemands lichamelijke conditie, niet naar leeftijd, betogen zij.

Senioren bellen massaal naar ouderenlijnen met hun zorgen over uitsluiting. Het was reden voor ouderenbond KBO-PCOB om samen met omroep Max en Christenunie donderdag een manifest op te stellen. De kern daarvan is dat senioren mee willen blijven doen, ook in het vormgeven van de nieuwe samenleving: ‘Niemand voortrekken en niemand afschrijven’. 

Ook het Nationaal Ouderenfonds, dat zich inzet opdat iedereen in vrijheid oud kan worden, roert zich tegen uitsluiting. Zo’n ‘bizar’ horecavoorstel van D66 zet een kwart van de Nederlanders buitenspel, zegt directeur Corina Gielbert. Het fonds ageert tegen de term ‘zwakkeren’ die nu dagelijks in de media opduikt. “Premier Rutte, koning Willem Alexander, te vaak gebruiken zij en anderen het woord ‘zwak’ als synoniem voor ouderen. Daarmee serveren zij een groot deel van onze samenleving direct af.” Overigens maakte burgemeester Femke Halsema donderdag gelijk gehakt van het plan van coalitiepartij D66. Artikel 1 van de Grondwet verbiedt immers ongelijke behandeling. “Je mag groepen voorrang geven, maar je mag nooit ouderen uitsluiten van ons maatschappelijk verkeer”, aldus Halsema. 

Niet iedereen is zielig

Het risico is dat kwetsbaarheid zo een stigma wordt, betoogt Gielbert. “Natuurlijk leven sommige ouderen in isolement. Maar niet iedereen is zielig. Het onderscheid tussen ouderen is ver te zoeken.” Er zijn 3,3 miljoen 65-plussers in Nederland. Die groep is enorm gevarieerd en bestaat uit werkenden, mantelzorgers, vrijwilligers, gepensioneerden en een relatief kleine groep zorgafhankelijken. De meerderheid is zelfstandig, verkeert in goede gezondheid en voelt zich vitaal. Gielbert: “De laatste weken lijkt het alsof er nog maar één groep is: de zieke en zwakke ouderen. Maar zelfs binnen de groep 70-plussers heb je diverse generaties.”

En ook elke 70-plusser heeft evenveel recht als jongere Nederlanders om te kiezen hoe hij in de crisistijd wil leven, vindt het Ouderenfonds. Sommigen krijgen zelfs kritiek van jongeren als ze buiten rondlopen. Het fonds staat wekelijks telefonisch en digitaal met een ouderenpanel van bijna tweeduizend 55-plussers in contact. Die zeggen moeite te hebben met het negatieve stempel. “Als je een hoger risico loopt voor corona, wil dat niet zeggen dat je ineens kwetsbaar bent voor alles. Dat risico zegt niks over jou als mens. Het woord ‘kwetsbaar’ of ‘zwak’ slaat op je persoonlijkheid, en dat staat weer los van je leeftijd.”

Sommigen senioren lopen halve marathons. Nu zijn de regels onduidelijk, zegt Gielbert. Het kabinet zou beter aan moeten geven dat wie zich goed voelt bijvoorbeeld best wel op bezoek kan gaan. “Er is geen reden dat vitale ouderen zich zouden moeten afzonderen.”

‘Schandalig om ouderen uit horeca te weren’

Het is vervelend om steeds te worden weggezet als kwetsbare groep, zegt Nel van den Bos (73) uit Castricum. Zij is een typische vitalo, een vitale oudere. Kwetsbaar voelt ze zich zeker niet, fit wel. “Elke keer heeft premier Rutte het over kwetsbare ouderen. Maar ik wil niet in een uitzonderingspositie geplaatst worden. Hoezo moeten wij thuisblijven en niet op bezoek gaan, terwijl je niks mankeert? Ik moet ook even een gezicht zien.” Dat stigma ‘kwetsbaar’ voelt alsof je veroordeeld bent en straf krijgt, zegt ze.

In deze tijd is het makkelijk scoren om jongeren tegenover ouderen te plaatsen en te praten over een leeftijdseconomie. Wat vindt Van den Bos van het Amsterdamse D66-voorstel om ouderen te weren uit de horeca zodat eigenaren de 1,5 meter-regel niet meer hoeven toe te passen? “Schandalig! Puur discriminatie”, antwoordt zij.

Als vrijwilliger in de weer

De groep ouderen tussen 60 en 75 jaar is bovengemiddeld actief als vrijwilliger. Maar ook mantelzorgen, oppassen, werken en reizen is voor deze groep heel gewoon. Zoals Van den Bos vroeger wel tien beroepen uitoefende, is ze nu elke dag van de week in de weer als vrijwilliger voor allerlei organisaties. Voor de Zonnebloem, een psychiatrische instelling, het Ouderenfonds, het lokale vrouwencontact, de kerk, de wereldwinkel, omroep Max en Vier het Leven. “Het is vooral ouderen bezoeken en begeleiden bij activiteiten. Veel kan nu niet, dus zit ik soms hele dagen aan de telefoon om iedereen te bellen”, zegt ze. “Ook in het weekend, want dan voelen mensen zich juist vaak eenzamer.”

Van den Bos is – op af en toe hoge bloeddruk na – een fitte senior. Haar grootste zorg is dat zij straks niet meer met de trein mag vanwege haar leeftijd. “Maar het ergste vind ik mensen die in tehuizen zitten opgesloten in een klein kamertje zonder bezoek.”
 

Bron: Trouw